Fotografia: Zjazd Legionistów w Krakowie, 6 sierpnia 1939 r. Msza na Błoniach. Kapucyn, kapelan legionowy o. Kosma Lenczowski wygłasza kazanie. Ze zbiorów Narodowego Archiwum Cyfowego
Jasiu wraca z kościoła, a jego mama, chcąc sprawdzić, czy syn rzeczywiście był na Mszy Świętej pyta; „Jasiu o czym było kazanie?” Na to Jasiu: „Oj , mamo dłuuugie było”. „Mama: „Jasiu , ale o czym było?”. Znowu Jasiu odpowiada: „Oj, mamo pięeekne było”. Zniecierpliwona mama woła: „Jasiu, ale powiesz mi o czym było?” Na to Jasiu: „Ale mamo, ksiądz nie powiedział, o czym mówił.”
Powyższy przykład pomoże w próbie charakterystyki homiletycznej, oczywiście subiektywnej, kazań Czcigodnego Sługi Bożego Serafina Kaszuby w ich formie pisanej. Nie wiemy jak i czy zostały wygłoszone. Jakie „zrobiły wrażenie” na słuchaczach. Słowo głoszone istotnie może różnić się od słów spisanych.
O. Serafin wiedział, o czym chce mówić. Jego kazania mają tytuły. Ponadto w treści nie widać częstych dygresji i odejść od tematu. Temat jest pogłębiany przez łatwe do zapamiętania przykłady oraz, co jest także dzisiaj cenne, aplikację Ewangelii do czasów współczesnych (aggiornamento). Szczególne w tym względzie wydaje się kazanie „O Błogosławieństwach”. Możemy wnioskować, że słuchacze potrafili powiedzieć „o czym było kazanie”.
Piękno języka, ale i struktury kazań o. Kaszuby wynikało zapewne z jego klasycznego, polonistycznego wykształcenia. Słuchacz mógł łatwiej zapamiętać temat dzięki strukturze: wstęp, rozwinięcie (najczęsciej 3 punktowe) i zakończenie. Zwracają też uwagę częste przymiotniki, które pokazują i wywołują emocje. To uczuciowa strona kaznodziei. Nośnikiem dla mocy Przepowiadanego Słowa, działającego w historii człowieka, pozostaje świadectwo. Kapucyn jest świadom siły obrazowego, przykładowego mówienia. Tak też głosił nasz Pan.
Jezus Chrystus to centralny temat większości znanych nam kazań. To ich rys kerygmatyczny. W pozostawionych nam naukach o. Serafin ukazuje nam Pana szczególnie w tajemnicy Bożego Narodzenia, Eucharystii i jako Króla Wszechświata. Potem Matka Boża i święci. Można podziwiać jego wielką znajomość szczegółów teologii i historii życia świętych.
W tej krótkiej i pobieżnej charakterystyce pragnąłem „pokazać” piękno i przejrzystość kazań o. Serafina, uzyskane dzięki ich strukturze. To, co sam szczególnie podziwiam u niego to, oprócz pięknego, płynnego języka, umiejętność praktycznego zastosowania Ewangelii do czasów i ludzi jemu współczesnych. Nazwałbym to prorokowaniem i chciałbym naśladować. Polecam kazania o. Serafina Kaszuby, kapucyna, Apostoła Wołynia, Kazachstanu i Syberii.
Br. Zenon Maszczyk OFMCap, autor pracy magisterskiej o kazaniach Czcigodnego Sługi Bożego pt.: Jezus Chrystus w kazaniach o. Serafina Kaszuby